मुंबई : आज संपूर्ण देश साजरा करत आहे. १५ ऑगस्ट रोजी टीव्हीवरून देशभक्तीने भारलेले अनेक सिनेमे दाखवले जातात. आजही हे सिनेमे पाहिले की प्रत्येकाच्या मनात देशभक्तीची भावना जागृत होते. उरी- द सर्जिकल स्ट्राईक, स्वदेस, रंग दे बसंती, लक्ष्य, बॉर्डर, एलओसी, द गाजी अटॅक, नेताजी सुभाषचंद्र बोस: द फॉरगॉटन हिरो, टँगो चार्ली, मंगल पांडे, द लीजेंड ऑफ भगत सिंग, केसरी, राजी, परुब और पश्चिम, शहीद, उपकार आणि द फरगॉटन आर्मी ही वेब सीरिज अनेक कलाकृतींमधून प्रत्येकाच्या मनामनात देशभक्तीचे सुफल्लिंग चेतविले जाते. हे आणि यांसारखे काही देशभक्तीपर सिनेमे पाहून आपल्या मनात देशभक्ती जागृत होते. मग स्वातंत्र्य लढ्यात ज्या देशभक्तांनी आपले आयुष्य पणाला लावले अशा स्वातंत्र्य लढ्यातील या वीरांच्या आयुष्यावरही काही सिनेमांची निर्मिती झाली आहे. या सिनेमांमध्ये काम करण्यासाठी कलाकारांनी देखील स्वतःला झोकून देऊन काम केले आणि त्या भूमिकेचे सोने केले. अशा काही सिनेमांबद्दल जाणून घेऊ या... झांसी की रानी (१९५३) आपल्या देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यामध्ये झाशीची राणी लक्ष्मीबाई यांची महत्त्वपूर्ण भूमिका होती. १९५३ मध्ये दिग्दर्शक सोहराब मोदी यांनी झाशीच्या राणीच्या आयुष्यावर आधारीत सिनेमाची निर्मिती केली. हा सिनेमा खूप लोकप्रिय झाला. त्यानंतर कंगना रणौतने अभिनय केलेला 'मणिकर्णिका' हा सिनेमा आला. त्यालाही प्रेक्षकांनी चांगला प्रतिसाद दिला होता. शहीद (१९६५) शहीद भगत सिंग यांच्या आयुष्यावर आधारीत पहिला सिनेमा शहीद- ए-आजम भगत सिंग आला होता. ते वर्ष होते १९६५. त्यावेळी भारत- पाकिस्तानचे युद्ध सुरू होते. या सिनेमामध्ये मनोज कुमार यांनी मुख्य भूमिका साकारली होती. त्याचवर्षी या सिनेमाला सर्वोत्तम राष्ट्रीय चित्रपटाचा पुरस्कारही मिळाला होता. त्यानंतर भगत सिंग यांच्या आयुष्यावर आधारीत अनेक सिनेमे आले परंतु मनोज कुमार यांनी ज्या पद्धतीने भूमिका साकारली होती तशी कुणी साकारू शकले नाही. अजय देवगणनेही भगत सिंग यांच्या आयुष्यावर आधारीत सिनेमा केला होता. गांधी (१९८२) 'गांधी' या सिनेमाचे वैशिष्ट्य म्हणजे या सिनेमाची निर्मिती परदेशी लोकांनी केली होती. केवळ भारतीयच नाही तर परदेशी नागरिकांवरही गांधीजींचा प्रभाव होता, त्यामुळेच त्यांनी या सिनेमाची निर्मिती केली. केवळ इतकेच नाही तर या सिनेमातील मुख्य भूमिका, लेखन, दिग्दर्शन या साऱ्या जबाबदाऱ्या देखील परदेशी व्यक्तींनीच सांभाळल्या होत्या. असे असले तरी या सिनेमाच्या निर्मितीमध्ये भारत सरकारने आणि इथल्या नागरिकांचे ही महत्त्वाचे योगदान होते. हा सिनेमा जगभरातील प्रेक्षकांना खूप आवडला. इतकेच नाही तर ऑस्कर पुरस्कारासाठी ११ विभागांत या सिनेमाला नामांकने मिळाली होती. त्यामध्ये सर्वोत्कृष्ट सिनेमा, दिग्दर्शन, अभिनयासहित आठ विभागांत या सिनेमाला नामांकन मिळाले होते. या सिनेमाला राष्ट्रीय तसेच आंतराष्ट्रीय पातळीवर अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत. सरदार (१९९३) अखंड भारताची निर्मिती करणारे सरदार वल्लभभाई पटेल यांच्या आयुष्यावरही सिनेमा आला होता. या सिनेमामध्ये परेश रावल यांनी सरदार पटेल यांची भूमिका साकारली होती. या सिनेमात स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर सरदार पटेल यांनी देशाला अखंड कसे बनवले हे दाखवले आहे. नेताजी सुभाषचंद्र बोस: द फरगॉटन हिरो(२००४) देशाच्या स्वातंत्र्य लढ्यामध्ये नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांची महत्त्वाची भूमिका आहे. परंतु हे फार कुणाच्या स्मरणात नाही. २००४ मध्ये श्याम बेनेगल यांनी दिग्दर्शित सिनेमामुळे नेताजींबद्दलची माहिती लोकांसमोर आली. अर्थात या सिनेमाला बॉक्स ऑफिसवर फार यश मिळाले नाही. परंतु या सिनेमाला दोन राष्ट्रीय पारितोषिके मिळाली आहेत. मंगल पांडे: द रायजिंग (२००५) आमिर खानची मुख्य भूमिका असलेल्या या सिनेमात १८५७ मध्ये इंग्रजांविरोधातील पहिले बंड दाखवले आहे. मंगल पांडे यांच्या आयुष्यावर आधारीत हा एकमेव सिनेमा आहे. बॉक्स ऑफिसवर हा सिनेमा फार यश मिळवू शकला नाही. परंतु १८५७ च्या बंडाची माहिती या सिनेमातून प्रेक्षकांना मिळाली.
from Marathi Bollywood News, Marathi Cinema News https://ift.tt/3iL2yBz
